حسن رشدیه از تاثیرگذارترین شخصیت‌های ایران مدرن است، یکی از نقطه‌های آغاز تحول در ایران را می‌توان تاسیس اولین دبستانِ رشدیه در تبریز در سال 1266 ه.ش دانست، یعنی 134 سال پیش. دبستانی که به زودی متعصبین آتش زدند و رشدیه را فراری دادند…
اما داستانِ حسن رشدیه داستانی است که به آدم انگیزه می‌دهد. در شعر مشهور یاد بعضی نفرات از نیما یوشیج، یکی از نفراتی که نامش ذکر می‌شود حسن رشدیه است، و واقعا حق با نیماست. یاد حسن رشدیه همیشه و همواره به من انگیزه داده است و وقت هر دلتنگی سویش دارم دست. رشدیه راهی بسیار سخت را انتخاب کرد، در راهش ثابت‌قدم بود و تسلیم نشد و در نهایت به نتیجه رسید و پیروز شد. آنچه ما امروز به عنوان آموزش مدرن می‌شناسیم بدون حسن رشدیه شاید دهه‌ها دیرتر به دست می‌آمد.
به سبب همین جایگاه رفیع است، که هرچند رسانه‌های رسمی از بردنِ نام حسن رشدیه پرهیز دارند، هر سال بسامد نامش در عرصه‌ی فرهنگ و تاریخ بیشتر از سال قبل است.
این شماره از مجله‌ی وزین بخارا که سالهاست به کوشش علی دهباشی منتشر می شود هم به حسن رشدیه اختصاص دارد با 24 یادداشت مختصر و مفید از چهره‌های شاخته شده‌ای مانند مصطفی محقق داماد، مقصود فراست‌خواه، و ناصر تکیل همایون.
یادداشت‌ها گستره‌ی وسیعی را پوشش می‌دهند. از گاهشمار زندگی تا مرور محتوایی کتاب‌هایی درسی که رشدیه تالیف کرده است، تا نامه‌نگاری‌هایش با موسسات خارجی جهت جذب کمک برای توسعه‌ی آموزش و پرورش در ایران. عنوان یکی از جذاب‌ترینِ این یادداشت‌ها الگوگیری میرزا حسن رشدیه از عثمانی است، که در واقع معرفی خاطرات نویافته از میرزا حسن رشدیه است که تحت عنوان « تغییر رژیم تعلیم در ایران (خاطرات پنج ساله میرزا حسن رشدیه از سفر ترکیه، لبنان و مصر) » معرفی شده.
البته تمام شماره‌ی 144 از مجله‌ی بخارا به حسن رشدیه اختصاص ندارد و مطالب متنوع و خواندنی بسیارند. مثلا سرگذشت زبان فارسی به قلم احسان یارشاطر که مروری کوتاه بر تاریخ زبان فارسی است و شعری منتشر نشده از ه.ا.سایه.
یکی از جذابترین مطالب این شماره مرور محمود آموزگار است بر تاریخ انتشار کتاب مزرعه حیوانات در ایران، که جدولی از تمام نسخه های منتشرشده از این اثر ضمیمه . اش است و مقایسه ای از ترجمه ها و … . البته یادداشت آقای آموزگار در این شماره کامل نشده و در شماره بعدی بخارا ادامه اش منتشر خواهد شد.
در این یادداشت دو قسمتی آقای آموزگار بیش از بیست ترجمه از مزرعه‌ی حیوانات ـ این اثر کلاسیک را ـ با هم مقایسه کرده‌اند؛ و در خلال این بررسی تاریخی و مقایسه‌ی فنی خواننده ذهنیتی از زاویه‌ای جالب نسبت به تاریخ نشر کتاب در ایران و زوایای پنهان اقتصادی و حقوقی آن هم پیدا می‌کند.
مجله در 610 صفحه و به قیمت 55 هزار تومان منتشر شده است و از سایت‌های متعدد قابل تهیه است.